การเกิดอุทกภัยในแต่ละครั้ง ได้ทำความเสียหายและความเดือดร้อนแก่ผู้ประสบภัยทั้งที่อยู่อาศัย โรคภัยไข้เจ็บที่มากับน้ำท่วม และปัญหาใหญ่อีกอย่างนั้นคือ การขาดน้ำดื่มสำหรับอุปโภคและบริโภค ด้วยเหตุนี้เอง ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.มณฑล ฐานุตตมวงศ์ อาจารย์ประจำ พร้อมด้วย นายปรัชญา จันทร์ศักดิ์ เจ้าหน้าที่วิจัย จากภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม จึงมีแนวคิด พัฒนาและประดิษฐ์เครื่องผลิตน้ำสะอาดแบบเคลื่อนที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัย ขึ้น ในรูปแบบที่ใช้งานง่าย ไม่ต้องใช้พลังงานไฟฟ้า เคลื่อนที่ได้ มีต้นทุนต่ำ สามารถผลิตน้ำดื่ม น้ำใช้ ได้เพียงพอต่อครัวเรือนที่เดือดร้อน

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.มณฑล กล่าวว่า “เครื่องผลิตน้ำสะอาดแบบเคลื่อนที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัย เป็นผลงานการพัฒนาต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 จากแนวคิดปัญหาการจัดหาน้ำสะอาดเพื่อบริโภคระหว่างประสบภัยน้ำท่วมของประชาชน จึงคิดพัฒนาระบบการผลิตน้ำสำหรับประชาชนขึ้น โดยรุ่นแรกเป็นรุ่นพกพา สามารถนำเครื่องผลิตน้ำสะอาดใส่กระเป๋าสะพายหลังเพื่อพกพาไปได้ และรุ่นที่ 2 คือ รุ่นครัวเรือน เป็นเครื่องผลิตน้ำที่มีขนาดใหญ่ เหมาะสำหรับติดตั้งใช้งานในครัวเรือน และรุ่นล่าสุด คือ รุ่น Mobile Aqua Clarifier (MAC) 3.2 เป็นรุ่นเคลื่อนที่ได้ ผลิตน้ำสะอาดได้ทั้งน้ำดื่มและน้ำใช้ได้ในปริมาณมาก ไม่ต้องใช้พลังงานไฟฟ้า สามารถผลิตน้ำสะอาได้จากการพลังงานจากแรงคนเพียงคนเดียว ใช้งานได้ง่าย ราคาประหยัด สามารถหาวัสดุเพื่อประกอบได้ภายในประเทศ”

อุปกรณ์หลัก เครื่องผลิตน้ำสะอาดแบบเคลื่อนที่ช่วยผู้ประสบภัยน้ำท่วม มีขนาด 45*50*55 เซนติเมตร ประกอบด้วย หัวกรองหยาบ ขนาด 10 ไมคอรน กระบอกสูบน้ำดิบ ถังปรับแรงดัน ถังกรองละเอียด ขนาด 0.5 ไมครอน ถังดูดซับ ที่สูบลมเท้าเหยียบ ถังพักน้ำใส กระบอกเยื่อกรองและวาล์วน้ำ มีต้นทุนในการผลิตประมาณ 1 หมื่นบาท สามารถใช้กรองน้ำได้ทุกประเภท มีอัตราการผลิตน้ำเพื่อใช้สำหรับบริโภค 20 ลิตรต่อชั่วโมง ระดับความสะอาดเทียบเท่าน้ำอาร์โอ และอัตราการผลิตน้ำเพื่ออุปโภค คือ 200 ลิตรต่อชั่วโมง ระดับความสะอาดเทียบเท่าน้ำประปา โดยมีอายุการใช้งานของไส้กรอง คือ เมื่อผลิตน้ำสะอาดได้ 10,000 ลิตร โดยเครื่องผลิตน้ำสะอาดฯ เดินระบบโดยอาศัยหลักการทางกลศาสตร์ ฟิสิกส์และวิศวกรรมศาสตร์ ในการผลักดันน้ำสะอาดผ่านตัวกรองเป็นขั้นๆ และยังสามารถแยกหัวจ่ายน้ำเฉพาะประเภทการใช้ เป็นน้ำสำหรับดื่ม โดยใช้พลังงานโดยใช้ระบบเท้าเหยียบ และน้ำสำหรับใช้ ผลิตน้ำสะอาดโดยใช้ระบบสูบลม สามารถรองรับแหล่งน้ำดิบได้หลากหลายทั้งจากน้ำผิวดินตามธรรมชาติน้ำ จากเหตุการณ์น้ำท่วม น้ำที่ปนเปื้อนน้ำทิ้งจากแหล่งชุมชนที่อาศัย เป็นต้น

“เครื่องผลิตน้ำสะอาดฯ ที่คณะนักวิจัยได้พัฒนาขึ้นครั้งนี้ จะช่วยบรรเทาความเครียด ความกดดัน และความกังวลใจของผู้ประสบภัยน้ำท่วม ในระหว่างการรอความช่วยเหลือจากหน่วยงานต่างๆ เนื่องจากผู้ประสบภัยจะสามารถผลิตน้ำสำหรับดื่มและน้ำใช้ได้เอง ด้วยวิธีการที่ง่ายเพียงแค่จุ่มหัวกรองหยาบลงไปในน้ำ และใช้แรงคนในการสูบลมหรือเหยียบเท่านั้น นอกจากนั้นยังเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่อยู่ห่างไกลหรือระบบประปายังเข้าไม่ถึง สามารถใช้เครื่องผลิตน้ำสะอาดฯ เพื่อผลิตน้ำสะอาดจากน้ำบาดาลหรือจากแหล่งน้ำในพื้นที่นั้นๆ ได้เช่นกัน”

นับเป็นอีกหนึ่งผลงานที่เป็นความภาคภูมิใจของคณะนักวิจัย คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในการได้ช่วยเหลือสังคม ที่เริ่มจากการมองเห็นปัญหา และนำปัญหานั้นมาคิด พัฒนา จนประดิษฐ์เป็นผลงานใช้งานได้จริง และยังคงคิดพัฒนารูปแบบเพื่อให้ใช้งานได้หลากหลายขึ้น ในอนาคต เราจะได้เห็นเครื่องผลิตน้ำสะอาดที่มีรูปแบบต่างๆ ที่เกิดจากฝีมือคนไทยที่ทำขึ้นเพื่อคนไทยโดยเฉพาะ...

“เราตั้งใจทำงานเพื่อช่วยบรรเทาทุกข์ให้คนไทยด้วยกัน นั่นคือความสุขที่เกิดจากการทำงานของเรา” คณะนักวิจัยกล่าวทิ้งท้าย